سید علیرضا بنی هاشمی دبیر کل سازمان متخصصین و مدیران ایران گفت : مسئله ناترازی برق در ایران به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های اقتصادی و اجتماعی کشور تبدیل شده است.
طبق گزارش وزارت نیرو، در تابستان سال ۱۴۰۲، اوج مصرف برق به بیش از ۷۲ هزار مگاوات رسید، در حالی که ظرفیت تولید نیروگاه‌های کشور حدود ۶۵ هزار مگاوات بود. این اختلاف هفت هزار مگاواتی، مشکلات گسترده‌ای را در تأمین برق برای بخش‌های خانگی، صنعتی و تجاری ایجاد کرد.
آمارها و دلایل ناترازی برق
دکتر بنی‌هاشمی با اشاره به آمارهای جهانی گفت:
“در حال حاضر، مصرف سرانه برق در ایران حدود ۳۰۰۰ کیلووات‌ساعت است، که این عدد در کشورهای پیشرفته به دلیل بهره‌وری بالاتر به‌مراتب کمتر است. یکی از دلایل اصلی ناترازی، فرسودگی نیروگاه‌ها و کاهش راندمان آن‌هاست. بیش از ۴۰ درصد نیروگاه‌های کشور عمر بالای ۳۰ سال دارند.”
وی افزود: “سرمایه‌گذاری‌های ناکافی در توسعه انرژی‌های نو و فناوری‌های بهره‌ور نیز بر این مشکل دامن زده است. در سال‌های اخیر، تنها حدود ۵ درصد از ظرفیت تولید برق کشور از انرژی‌های تجدیدپذیر تأمین شده که بسیار کمتر از استانداردهای جهانی است.”
توقف تولید در صنایع بزرگ
ناترازی برق تأثیرات مستقیم و غیرمستقیمی بر صنایع بزرگ کشور داشته است. طبق آمار سازمان صنایع، در تابستان ۱۴۰۲، بیش از ۳۰ درصد از ظرفیت تولید مجتمع‌های صنعتی از جمله فولاد، سیمان و پتروشیمی به دلیل قطعی برق کاهش یافت.
دکتر بنی‌هاشمی در این باره توضیح داد:
“صنایع بزرگی مانند فولاد و سیمان که نیازمند برق مستمر هستند، مجبور به کاهش یا توقف تولید شدند. این موضوع نه‌تنها باعث کاهش تولید ناخالص داخلی شد، بلکه افزایش قیمت کالاهای مرتبط را نیز در پی داشت. به‌عنوان مثال، قطعی برق در صنعت سیمان موجب افزایش ۴۰ درصدی قیمت این محصول در بازار شد.
دبیر کل سازمان متخصصان و مدیران برای مقابله با این بحران، به راهکارهای مختلفی اشاره کرد که سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر: “استفاده از انرژی خورشیدی و بادی می‌تواند حداقل ۱۰ درصد از تقاضای فعلی را کاهش دهد. یکی از آن هاست .
بنی هاشمی گفت : در حال حاضر، بیش از ۳۰ درصد از مصرف برق در بخش خانگی غیرضروری است. ایجاد طرح‌های مشوق مالی برای کاهش مصرف می‌تواند مؤثر باشد.
دبیر کل سازمان مدیران و متخصصان ایران به بازسازی و نوسازی نیروگاه‌ها هم اشاره کرد و افزود : با ارتقای فناوری در نیروگاه‌های موجود، راندمان آن‌ها می‌تواند از حدود ۳۵ درصد به ۵۰ درصد برسد..
وی ادامه داد : ا ستفاده از فناوری‌های دیجیتال برای پیش‌بینی و مدیریت بار شبکه می تواند از قطعی برق جلوگیری کند .
بنی‌هاشمی در پایان گفت: با اجرای این راهکارها، می‌توان طی پنج سال آینده شکاف تولید و مصرف را کاهش داد. اما این امر مستلزم عزم جدی دولت و مشارکت بخش خصوصی است.”
ناترازی برق نه‌تنها یک چالش اقتصادی، بلکه تهدیدی برای امنیت انرژی کشور است. توجه به آمارها و تحلیل‌های کارشناسی می‌تواند زمینه‌ساز تصمیم‌گیری‌های مؤثرتر در این حوزه باشد.
